Kult modlitewny „Pani Zalasowskiej”

Publikacja ta jest wyrazem wielkiej wdzięczności i miłości do Maryi, która od wieków króluje w sercach zalasowian. Jest Ona czczona jako Orędowniczka i Mistrzyni życia; została nam dana jako Matka i Patronka. Jej życie, wypełnione Radością, Krzyżem i Zmartwychwstaniem, trafia do serc, daje wzór do naśladowania. Do Maryi idzie się z wiarą, że spotka się miłość, ukojenie, zrozumienie i pomoc. Umiłowanie Matki Bożej rozwijali u zalasowian w ciągu wieków duszpasterze parafii. Nauczali wiernych o zbawiennym pośrednictwie Błogosławionej Dziewicy, o upodobaniu Bożym dla Jej osoby, o zasługach i macierzyńskiej roli Maryi w dziele zbawienia. Tworzyli różne bractwa ku Jej czci, rozwijali je sposobami i metodami, ogarniającymi nierzadko setki osób. Zasiewali pobożność maryjną, która jest przekazywana i pielęgnowana z pokolenia na pokolenie. Pod ich przewodnictwem jest oddawana cześć Bogu i Jego Matce. Prezentowane materiały pochodzą w części z publikacji autora dotyczących dziejów parafii w Zalasowej oraz dokumentów Kościoła poświęconych kultowi Matki Bożej i tekstów liturgicznych ku czci Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Na obraz życia religijnego zalasowian od kilku wieków wpływała bliskość sanktuariów maryjnych w Ryglicach i Tuchowie. W zapisie wizytacji przeprowadzonej w 1664 r. w Ryglicach przez scholastyka tarnowskiego ks. Jana Morawieckiego podano, że w kościele, w bocznym ołtarzu, znajdował się obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem na ręku, który był pochodzenia greckiego i był podobny do obrazu znajdującego się w Sokalu nad Bugiem. Obraz był małych wymiarów (60 cm wysokości i 30 cm szerokości), umieszczony na ołtarzu w specjalnej przyozdobionej drewnianej szkatułce, z drzwiczkami do uroczystego otwierania i zamykania. W 1665 r. ten sam wizytator polecił proboszczowi, w dekrecie reformacyjnym szczególną troskę o cudowny obraz, do którego pielgrzymowali parafianie i liczni zamiejscowi czciciele Matki Boskiej Ryglickiej. Nie ma dokumentów, potwierdzających wielkość pielgrzymek z Zalasowej, ale bliskość kościoła i dogodny szlak pielgrzymkowy sprawiały, że zalasowianie odwiedzali to miejsce kultu religijnego. Wizytator, charakteryzując kult Matki Boskiej Ryglickiej, w podobny sposób opisał kult koronowanego 2 października 1904 r. i czczonego do dziś obrazu Matki Boskiej Tuchowskiej. W jednym i drugim przypadku obraz określił mianem "cudowny", a zasięg kultu "przekraczający granice parafii". W odróżnieniu od wielu obrazów Matki Boskiej, wymienionych w zapisach wizytacyjnych z XVII i XVIII w. jako "łaskami słynące" (łac. imagines gratiosae), obraz Matki Boskiej Ryglickiej został w 1664 r. określony jako cudowny (łac. imago miraclosa). W czasie wizytacji w 1748 r. potwierdzono wzrastającą moc kultu obrazu; przeniesiono go do ołtarza głównego i ozdobiono licznymi wotami. W 1814 r. ks. Franciszek Sabiński w sprawozdaniu parafialnym stwierdził, że cudowny obraz zaginął. Można to wytłumaczyć tym, że rząd austriacki, pod którego panowaniem znajdowała się Galicja, a w tym Ryglice, przejął większość kościelnych dzieł sztuki i dewocjonaliów. Spowodowało to, że z czasem ustał też kult maryjny. Drugim, położonym w pobliżu Zalasowej miejscem kultu maryjnego było sanktuarium w Tuchowie. Od 1597 r. datuje się istnienie cudownie słynącego z łask obrazu Matki Boskiej Tuchowskiej, do którego pielgrzymują liczni pątnicy. Żywa jest do dziś w Zalasowej tradycja pielgrzymowania do Matki Boskiej Tuchowskiej. W 1623 r. zapisano w tuchowskiej księdze cudów i łask: "Tegoż roku Błażej, syn Macieja Wójtowicza z Zalasowej, który przez dwa lata cierpiał na epilepsję, gdy go jego ojciec ofiarował do obrazu Matki Bożej Tuchowskiej od choroby został uwolniony". Podobne świadectwo odnotowano w 1636 r.: "Tegoż roku Anna Chebdowa z Zalasowej tak ciężko chora na nogi, iż chodzić nie mogła, skoro ofiarowała się do obrazu Matki Bożej Tuchowskiej, otrzymała zdrowie. Dzięki złożyła tegoż roku". Pielgrzymowanie do sanktuariów maryjnych wyrażało zewnętrzną formę życia religijnego, jednak do XVIII w. praktyki religijne w parafii ograniczały się w większości do uczestnictwa w niedzielnej Mszy świętej. Często jednak i to było niemożliwe z powodu np. braku odpowiedniej odzieży, zwłaszcza w okresie zimy. W XIX w., był widoczny w diecezji tarnowskiej wyraźny rozwój życia religijnego, a w tym kultu maryjnego. Sprzyjały temu, m.in. nauka głoszona przez papieży: Piusa IX (1792-1878), Leona XIII (1878-1903) i Piusa X (1903-1914) , objawienia maryjne, ogłoszenie dogmatu o Niepokalanym Poczęciu NMP, pod której wezwaniem utworzono liczne bractwa religijne. Przedmiotem wielowiekowego kultu jest w Zalasowej figura Matki Bożej. Wykonana jest w 1630 r. w stylu barokowym z drewna. Wysokość figury wynosi bez podstawy 92 cm, z podstawą 100 cm. Plastycznie Matka Boża ujęta jest w pozycji stojącej na księżycu, na lewej ręce trzyma Dzieciątko Jezusa; Matka Boża od bioder jest nieznacznie przechylona w lewo, głowę ma lekko przechyloną w prawo; twarz ma zwróconą wprost do widza. Dzieciątko Jezus przedstawione jest z trzymaną w rękach z niewielką księgą Pisma Świętego. Głowa Dziecięcia zwrócona lekko w prawo. Matka Boża jest ubrana w złocistą suknię i pelerynę spiętą łańcuchem na wysokości piersi. Peleryna jest od zewnątrz pozłocona, od wewnątrz jest błękitna. Głowę Matki Bożej wieńczy wysoka korona, spod której spadają na ramiona włosy. Figura ta przechodził kilka etapów kultu. Według miejscowych przekazów, przez długi czas figura była umieszczona w niszy w przykościelnej dzwonnicy. Podczas rozbudowy kościoła, proboszcz ks. Andrzej Mucha otoczył ją większą troską; zlecił rzeźbiarzowi z Tuchowa Krzysztofowi Pacanie wykonanie kopii, a oryginał odnowił i przeniósł na plebanię, gdzie przebywała kilka lat. Jego następca, ks. Franciszek Tomczyk postanowił przekazać ją do publicznego kultu w kościele. W 1991 r. czasie wizytacji w parafii zalasowskiej biskup tarnowski Jan Styrna polecił, aby umieścić figurę w kościele, a kopię figury przeznaczyć na feretron. W październiku 1995 r., nie tylko spełniono życzenie biskupa, ale umieszczono figurę w specjalnej kolebkowej niszy w ołtarzu głównym. Umieszczenie tam figury okazało się praktyczne ze względów kultowych oraz wobec potrzeb konserwatorskich ołtarza; wbudowana nisza wzmocniła nastawę, zniszczonego, pochodzącego z XVI w. ołtarza. Obraz Ukrzyżowania Pana Jezusa umieszczony w centralnym miejscu ołtarza głównego został odrestaurowany i umieszczony jako ruchoma jego część. W ołtarzu głównym są obecnie dwa główne obiekty kultu: obraz Ukrzyżowania Pana Jezusa i zabytkowa figura Matki Bożej z Dzieciątkiem, zwana przez miejscowych "Panią Zalasowską". Figura jest czczona w miesiącach maryjnych, w czasie nowenny ku czci Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, natomiast obraz Ukrzyżowania Pana Jezusa jest czczony w okresie Wielkiego Postu. Poświęcenie niszy i intronizacja figury odbyła się 27 grudnia 1995 r. podczas odpustu parafialnego ku czci głównego patrona parafii św. Jana Ewangelisty, w obecności księży wywodzących się z parafii, a w tym proboszcza parafii NMP w Tuchowie O. dra Stanisława Madei oraz duchownych dekanalnych. W 1996 r. została wykonana kopia figury "Pani Zalasowskiej" mająca podkreślić jej wyjątkowość; usytuowano ją na placu przy kościele parafialnym. Kopię wykonał rzeźbiarz złotnik Władysław Sukiennik z Tuchowa.Na uczczenie figury "Pani Zalasowskiej" napisano dwa wiersze. Pierwszy powstał w 1987 r.; jego autorem jest poeta Jan z Różanki spod Rzeszowa; drugi utwór napisali w 1997 r. ks. Franciszek Tomczyk i ks. Kazimierz Kuman; jest to pieśń pochwalną zalasowian adresowana swej Pani Zalasowskiej.

News Autor Publikacje Duszpasterstwa Galeria Kontakt